Сбер төрағасының орынбасары Станислав Кузнецов қылмыстық франчайзингтік байланыс орталықтарының жұмысы туралы айтты.
Станислав Кузнецов. Фото: Илья Питалев / РИА Новости
Сбербанк басқарма төрағасының орынбасары Станислав Кузнецов БҰҰ-ның Қылмыстың алдын алу және қылмыстық сот төрелігі жөніндегі комиссиясының 32-сессиясында «Ақпараттық және телекоммуникациялық технологияларды қылмыстық мақсатта пайдалану: болашақ қауіп ландшафты» ресейлік сессиясы барысында сөз сөйледі.
«Телефондық алаяқтықпен күресу. Сбербанктің тәжірибесі» Станислав Кузнецов телефон алаяқтығының өсуі бүкіл әлемде байқалатынын атап өтті және алғаш рет Сбер мамандарының жалған франчайзингтік байланыс орталықтары туралы жаңа тергеуінің нәтижелері туралы айтты.
Сбер ашқан деректер базасы 212 байланыс орталығын франчайзингтік үлгі бойынша үш бас орталық басқаратынын және олардың қызметі үшін инфрақұрылым Нидерланды мен Германияда шоғырланғанын көрсетті. Қылмыскерлер қоңырауларды басқару және олардағы ұрланған ақша сомасын түзету үшін кәсіби CRM жүйелерін пайдаланады. Орташа байланыс орталығы айына 40 000 доллар ұрлайды, ал 212 франчайзингтік байланыс орталығынан келген жиынтық шығын биыл 100 миллион долларға жетті. Қалыпты байланыс орталығы тәулігіне 70 мың қоңырауды қабылдайды және бір ауысымда 100-ге дейін «оператор» жұмыс істейді.
Мұндай ұйымдасқан қылмыстық ұйымдарға қарсы тұру тек озық технологиялар мен жоғары білікті кадрлардың көмегімен мүмкін болады. 2022 жылы Сбер клиенттердің екі миллиард доллар қаражатын үнемдеді, олар алаяқтарға беруге дайын болды. Биылғы жылдың басынан бері 625 миллион доллар үнемделген.
Табысқа жету жолы, деп атап көрсетті Станислав Кузнецов, барлық мүдделі тараптардың күш-жігерін ұлттық деңгейде де, халықаралық деңгейде де одан әрі үйлестіруде жатыр. Бірнеше жылдан бері БҰҰ қамқорлығымен ақпараттық-коммуникациялық технологияларды қылмыстық мақсатта пайдалануға қарсы күрес жөніндегі әмбебап халықаралық конвенцияны әзірлеу бойынша Арнайы комитет жұмыс істейді. Ресей Федерациясы ұсынған мұндай конвенция идеясын көптеген елдер қолдады.
«Қазір халықаралық деңгейде телефондық алаяқтық мәселесін мойындау өте маңызды, өйткені киберқауіптер киберкеңістіктен әлдеқайда асып түседі. Мұндай қауіп-қатерге қалай жауап беру керектігін халықаралық қауымдастық шешуі керек. Ол үшін мемлекетаралық ынтымақтастықты кеңейтіп, жаңа мемлекеттік-жекеменшік әріптестік орнату қажет. Біз бірлесіп мемлекеттік және халықаралық ұйымдармен, жеке сектормен, телекоммуникация компанияларымен, сарапшылармен және құқық қорғау органдарының мамандарымен арнайы жұмыс тобын құра аламыз. Сбер бұл саладағы білім мен тәжірибе алмасуға дайын, өйткені тек үйлестірілген әрекеттер ғана қауіпсіз болашақты құруға және бүкіл әлем бойынша миллиондаған адамдарды қорғауға көмектеседі», — деді Станислав Кузнецов.
Сондай-ақ Сбербанк төрағасының орынбасары ұялы байланыс операторларының мәліметі бойынша ресейліктерге күн сайын бес миллион жалған қоңырау түсетінін атап өтті. Ал бұл қоңыраулардың көпшілігі Украинадан келеді. Сбердің жеке зерттеуі көрсеткендей, бұл елде 100 мыңға жуық адам қатысатын мыңнан астам алаяқтық байланыс орталықтары бар. 300-ге жуық осындай байланыс орталықтары телефон алаяқтарының «астанасы» Днепрде шоғырланған. Қылмыскерлерден түскен қоңыраулардың 92 пайызы Ресейге бағытталса, қалған 8 пайызын басқа елдердің, негізінен Польша, Германия және Қазақстанның тұрғындары қабылдайды. Тиімді қарсы шаралардың арқасында Ресей азаматтарынан ұрланған қаражат көлемі азайып келе жатқандықтан, алаяқтар бірте-бірте басқа мемлекеттердің тұрғындарына қайта бағытталады, бұл бұл қауіпті жаһандық етеді.
Спикер соңғы бір жылда ғаламшарға кибершабуылдар саны 38 пайызға артқанын қосты. Олардың құрбандары ірі корпорациялар, маңызды инфрақұрылымдар мен қаржы институттары ғана емес, сонымен қатар қарапайым азаматтар – олар жиі телефон алаяқтарының құрбанына айналады, бұл тіпті арнайы техникалық құралдарды қолдануды қажет етпейді. 2022 жылы телефондық алаяқтықтан келген шығын жаһандық ауқымда 53 миллиард долларға жетсе, 2027 жылы ол 70 миллиардтан асуы мүмкін.
Ресей де ерекшелік емес: біздің еліміздің азаматтарының 83 пайызы телефон алаяқтарымен кем дегенде бір рет кездескен. Өз тұтынушыларын қорғау үшін Сбер бүгінде күніне 400 миллиард киберқауіпсіздік оқиғасын өңдейтін Қауіпсіздік операциялары орталығын құрды. Күн сайын орталық мамандары банктің қызметтері мен инфрақұрылымына 100-ден астам шабуылды көрсетеді. Өткен жылы банк 490 қуатты DDoS шабуылына тойтарыс берді, бұл 2021 жылмен салыстырғанда төрт есе көп.