Тонга жанартауының атқылауы экваторлық плазмалық көпіршіктің бар екенін дәлелдейді
Фото: Тонга геологиялық қызметтері / Globallookpress.com
Халықаралық ғалымдар тобы Тонга жанартауының атқылауы экваторлық плазмалық көпіршіктің (EPB) пайда болуы нәтижесінде спутниктік байланыстың бұзылуына әкелгенін анықтады. Зерттеу нәтижелері Scientific Reports журналында жарияланған.
Авторлар ионосфераның спутниктік және жерүсті бақылауларын қолданды (мұнда атомдар күн радиациясының әсерінен иондалып, оң зарядталған иондар түзіледі). Сондай-ақ жер бетінен 150-ден 800 километрге дейінгі биіктікте иондалған бөлшектердің ең жоғары концентрациясы орналасқан F-аймағы орналасқан. Бұл аймақ радиобайланысқа толқындарды шағылыстыруға және сынуға мүмкіндік береді, байланысты алыс қашықтыққа таратады. Дегенмен, плазма қозғалысы, электр өрістері және бейтарап желдер сияқты әртүрлі бұзылулар плазма тығыздығындағы жергілікті өзгерістерді тудыруы мүмкін. Содан кейін бұл аймақ өсіп, радиотолқындарды ұстайтын және GPS өнімділігін төмендететін көпіршік тәрізді EPB құрылымына айналуы мүмкін.
Бұрын бұл көпіршіктер жер бетіндегі жанартаулық белсенділік сияқты оқиғалардан да туындауы мүмкін деп есептелді. Мұны тарихтағы ең үлкені болған су астындағы Тонга жанартауының атқылауы кезінде алынған деректердің көмегімен дәлелдеу мүмкін болды. Арасе және Химавари-8 спутниктерін пайдалана отырып, ғалымдар жанартау атқылауынан туындаған қысымның өзгеруінен кейін пайда болған экваторлық плазма көпіршігінің тұрақты емес құрылымын тіркеді.
Сонымен қатар, зерттеушілер тағы бірнеше қызықты жаңалықтарды анықтады. Біріншіден, олар ионосфералық тербелістер EPB түзілуіне жауапты атмосфералық қысым толқындарынан бірнеше минут немесе сағат бұрын басталатынын көрсетті. Бұрынғы идеялар ионосферадағы бұзылулар атқылаудан кейін ғана пайда болады деп айтылғанымен. Екіншіден, экваторлық плазмалық көпіршік ғарышқа жеткенде модельдер болжағаннан әлдеқайда үлкен болып шықты.