БҰҰ Бас хатшысы Антониу Гутерриш. Мұрағат фото
Біріккен Ұлттар Ұйымының Бас хатшысы Антониу Гутерриш Ресейдің Қара теңіз бастамасын тоқтату және Қара теңізде жүзу қауіпсіздігіне кепілдікті алып тастау туралы шешіміне қатты өкінетінін айтты.
Дүйсенбі күні Ресей Түркия, Украина және БҰҰ-ға астық келісімін ұзартуға қарсы екенін хабарлады. Бұл кеме қатынасының қауіпсіздігіне ресейлік кепілдіктерден бас тартуды және Қара теңіздің солтүстік-батысындағы теңіз гуманитарлық дәлізін шектеуді білдіреді. Онда кеме қатынасы үшін уақытша қауіпті аймақтың режимі қалпына келтірілуде. Осылайша, Ресейдің қатысуынсыз Қара теңіз астық бастамасы 18 шілдеден бастап жұмысын тоқтатады.
«Мен Ресей Федерациясының Қара теңіз бастамасын жүзеге асыруды тоқтату, соның ішінде Қара теңіздің солтүстік-батыс бөлігінде жүзу қауіпсіздігіне ресейлік кепілдіктерді алып тастау туралы шешіміне қатты өкінемін», — деді Гутерриш журналистерге. Бұған дейін Reuters агенттігі Ресей Федерациясы БҰҰ агенттігі болып табылатын Халықаралық теңіз ұйымына (IMO) Қара теңізде жүзу қауіпсіздігіне кепілдіктерден бас тарту туралы хат жолдағанын хабарлады.
2022 жылдың 22 шілдесінде Ресей, Түркия, Украина және БҰҰ өкілдері қол қойған Қара теңіз бастамасы Одессаны қоса алғанда, үш порттан Қара теңіз арқылы украиндық астық пен азық-түлікті, сондай-ақ тыңайтқыштарды экспорттауды қамтыды. Кеме қозғалысын үйлестіруді Ыстамбұлдағы Біріккен Үйлестіру Орталығы жүзеге асырады. Ресей президенті Владимир Путин Батыстың украиндық астықтың көп бөлігін Африкадағы мұқтаж елдерге емес, өз мемлекеттеріне экспорттайтынына назар аударды. Астық бастамасы пакеттік келісімнің ажырамас бөлігі болды. Екінші бөлім – үш жылға есептелген Ресей-БҰҰ меморандумы – ресейлік азық-түлік пен тыңайтқыштар экспортына тосқауыл қоюды қарастырады, негізгі міндеттердің қатарында Ресей ауылшаруашылық банкін SWIFT жүйесіне қайта қосу, ауыл шаруашылығы техникасын жеткізуді қалпына келтіру, қосалқы бөлшектер мен қызмет көрсету, Тольятти-Одесса аммиак құбырын қалпына келтіру және басқа да бірқатар шаралар. Мәскеуде атап өтілгендей, пакеттік келісімнің бұл бөлігі орындалмады.
